Als je last hebt van darmklachten dan kan dit je veel hinder geven in je dagelijks leven. Er zijn veel mensen die hun klachten accepteren en ervan uitgaan dat ze een prikkelbare darm hebben. Vervolgens willen ze meteen het FODMAP-dieet volgen. Toch is het verstandig om eerst een afspraak met je huisarts te maken om je klachten te bespreken. Een arts kan jouw diagnose namelijk het beste stellen. En zo weet je zeker van welke aandoening je écht last hebt. Want met de juiste diagnose kun je de juiste behandeling krijgen.
Maar hoe ga je dan goed voorbereid dit gesprek aan? Denk alvast na over onderstaande vragen. Het kan namelijk zijn dat je arts deze vragen ook stelt. En stelt jouw arts deze vragen niet? Benoem dan zelf de bijzonderheden bij jou. Het kan misschien een beetje gênant voor je zijn, maar voor een arts is het heel normaal om hierover te praten. Hou er ook rekening mee dat een arts lichamelijk onderzoek kan doen.
Waar heb je precies last van?
Heb je last van buikpijn, een ongemakkelijk of opgeblazen gevoel in je buik? Of bijvoorbeeld veranderingen in je ontlastingspatroon? Probeer even zo goed mogelijk bij je klachten stil te staan. Houd desnoods een klachtendagboek bij, om goed inzicht te krijgen waar je precies last van hebt en wanneer je daar last van hebt. Bedenk bijvoorbeeld ook wanneer je klachten zijn begonnen.
Heb je andere bijkomende klachten?
Hierbij kun je denken aan verstopping, bloed of slijm bij je ontlasting. Maar ook winderigheid, verandering van klachten na eten of na ontlasting, misselijkheid of andere maagklachten. Bedenk of je ontlasting al meer dan 2 weken dun(ner) is. Ga ook na hoe vaak je ontlasting hebt. Artsen gebruiken vaak een stoelgangkaart om goed te achterhalen welk type ontlasting je hebt. Probeer alvast voor jezelf na te gaan welk type ontlasting je denkt te hebben.
Zijn er andere factoren die mee kunnen spelen?
Denk aan de aanwezigheid van stress, zoals een ingrijpende gebeurtenis of periode van spanning. Ook kunnen psychische klachten, een heftige darminfectie in het verleden of andere eerdere onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten belangrijk zijn om te benoemen.
Hoe zit het met je gewicht?
Ga op de weegschaal staan en kijk of je de afgelopen tijd stabiel bent gebleven in gewicht, aangekomen of misschien wel onbedoeld bent afgevallen.
Wat is jouw voedingspatroon?
Neem je eigen voedingspatroon even onder de loep door bijvoorbeeld een eetdagboekje bij te houden. Dit kan soms verrassende inzichten geven. Heb je het idee dat je last krijgt van bepaalde voedingsmiddelen? Of vermijd je misschien al voedingsmiddelen? Het is goed om dit bij je arts aan te geven.
Wat is jouw beweegpatroon?
Neem je beweegpatroon onder de loep. Ga na hoeveel je per week aan beweging doet en hoe intensief dat is. Ook deze informatie is van toegevoegde waarde voor je arts om een goed totaalbeeld te krijgen van jouw situatie.
Hebben jouw klachten invloed op je sociale leven?
Geven jouw klachten hinder in je dagelijkse activiteiten. Vermijd je nu bijvoorbeeld bepaalde situaties? Of heb je bepaalde angsten? Het is goed om je zorgen te bespreken.
Hoe zit het in jouw familie?
Vraag aan bijvoorbeeld je ouders of zij bekend zijn met darmaandoeningen zoals prikkelbare darm syndroom (PDS), de ziekte van Crohn, Collitis Ulcerosa, Coeliakie of darmkanker.
Welke verwachting heb je?
Denk alvast na over wat je verwacht van jouw gesprek met je arts en geef dit ook aan. Het is fijn dat je je gehoord voelt. Zo kun je met een voldaan gevoel werken aan jouw situatie.
Om de praktijkervaring van een huisarts mee te nemen heb ik Walter Bouwmans (huisarts en mede-oprichter PAN Nederland) gevraagd om hier wat meer over te vertellen.
Bij een vermoeden van een prikkelbare darmsyndroom is het inderdaad zinvol de huisarts te raadplegen. Deze kan je helpen bij het vaststellen hiervan, maar ook bij het nadenken over andere mogelijke oorzaken. Soms passen de klachten bij andere aandoeningen waarvoor verder onderzoek nodig kan zijn.
In de behandeling van prikkelbare darmsyndroom kan de huisarts je helpen zoeken naar manieren om ermee om te gaan. Er helemaal van afkomen is niet altijd mogelijk, maar leven met minder klachten vaak wél. De wetenschappelijke beroepsvereniging van huisartsen die Thuisarts.nl van actuele en goed onderbouwde informatie voorziet heeft ook een pagina over prikkelbare darmsyndroom.
Het is goed om te weten dat er niet één variant van het prikkelbare darmsyndroom is. Het PDS heeft vele verschijningsvormen. Bij de variant met veel onregelmatigheid in de ontlasting en/of vaak harde of pijnlijke ontlasting (obstipatie) kan het de moeite waard zijn om eens een periode wat ontlasting-verzachtende medicijnen te proberen.
Zoals Tanja al schrijft is het zeer de moeite om goed te kijken naar welke voedingsmiddelen je klachten uitlokken en hoe hier je voedingspatroon (tijdelijk) op aan te passen.
Er zijn goede effecten met het FODMAP dieet, maar daarbij moet wel gesteld worden dat dit dieet niet bedoeld is voor de lange termijn. Veel mensen hebben bijvoorbeeld het gevoel dat ze niet zo goed tegen bonen of andere peulvruchten kunnen.
Maar als deze geleidelijk worden geherintroduceerd na een periode van sterk minderen, kan de darm eraan wennen en kun je toch profiteren van de vele gezondheidsvoordelen die aan deze voedselgroep zitten. Een diëtist kan je hierbij zeer behulpzaam zijn.
Tot slot wordt soms onderschat hoeveel invloed andere factoren van gezonde leefstijl hebben op je darmen. Denk aan voldoende slaap, voldoende lichaamsbeweging en voldoende ontspanning.
Hopelijk zorgen deze vragen en de praktijkervaring van Walter ervoor dat je je klachten zo duidelijk mogelijk met je arts kan bespreken. Heb je de juiste diagnose? Dan kunnen jullie verder een behandelplan maken. Blijkt het dat je last hebt van PDS? Dan is het zinvol om het FODMAP-dieet te gaan volgen en op zoek te gaan naar een gespecialiseerde FODMAP-diëtist. Zo krijg je persoonlijk advies dat voor jouw situatie van toepassing is en beperk je niet meer voeding dan nodig is. Goede begeleiding hierbij is namelijk essentieel.
Bronnen:
- https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/prikkelbaredarmsyndroom-pds (datum van raadplegen 17-02-22)
